Nói một cách dễ hiểu, “meme” là một biểu tượng về mặt văn hóa hoặc một ý tưởng nào đó được lan truyền trên mạng Internet.Meme là gì?
Bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng, thuật ngữ meme không bắt nguồn từ trực tuyến. Thực tế, tác giả Richard Dawkins lần đầu tiên sử dụng từ này trong tác phẩm The Selfish Gene năm 1976 của ông. Cuốn sách sử dụng meme để miêu tả ý tưởng hoặc hành vi lan truyền khắp trong cộng đồng một nền văn hóa.
Ngày nay khi ai đó nói meme có lẽ họ đang đề cập đến meme Internet. Ở đây chúng ta sẽ thảo luận cách sử dụng phổ biến này và dựa trên việc sử dụng thuật ngữ của Dawkins.
A. Định nghĩa Meme cơ bản
Meme là một phần của phương tiện truyền thông, thường hài hước và lan truyền nhanh chóng qua Internet.
Với mạng xã hội như Twitter, Reddit, Facebook, Instagram và các dịch vụ tương tự khác, không có gì ngạc nhiên khi các meme lan truyền nhanh chóng đến vậy.
Thông thường, các meme trải qua những thay đổi nhỏ như trò chơi điện thoại. Đôi khi các meme thậm chí sinh ra các meme mới. Điều hấp dẫn ở bản chất meme online là chúng ta có thể theo dõi nguồn gốc, sự phát triển, tiến hóa và những thay đổi về mức độ phổ biến của chúng.
- Meme dạng ảnh và chữ: Đây là meme phổ biến nhất, mọi trang mạng xã hội đều sử dụng hình thức này như một hình thức giải trí từ fanpage đến trang cá nhân. Trên facebook, instagram, zalo… hình thức này cũng là một cách PR để kiếm data khách hàng về fanpage của người sử dụng.
- Meme dạng ảnh động (ảnh gif): Đây là dạng meme mới nổi lên trong đầu năm 2018. Sử dụng gif xây dựng meme nhằm tăng tính hài hướng trong xu hướng thể hiện trào lưu.
- Rage comics: là hình thức meme được sử dụng rộng rãi không kém trong những forum, những bình luận trên mạng xã hội hiện nay. Đây là một dạng truyện tranh ngắn với những hình ảnh hài hước, hay những mặt troll vui nhộn.
- Meme đoạn video ngắn: cũng tương tự như một đoạn gif, hình thức đang được sử dụng nhiều hiện nay.
B. Những yếu tố tạo nên meme
- Tác động diện rộng: Hãy đăng hình ảnh độc đáo lên những trang mạng xã hội có đông người sử dụng, nhiều người hoạt động, sự quan tâm của nhiều người sẽ hình thành nhiều chia sẻ và ảnh càng ngày càng được nhân rộng.
- Sử dụng hình ảnh hài hước: những thứ quen thuộc, hài hước sẽ khiến meme được phát triển mạnh hơn. Những hình ảnh động vật dễ thương là một lợi thế, ví dụ như chú chó biểu cảm Husky cũng dễ trở thành trào lưu.
- Chọn thời điểm: Trên mạng xã hội cũng có thời điểm có nhiều lượt truy cập. Thường vào buổi tối khi kết thúc một ngày làm việc sẽ có nhiều người thư giãn bằng cách lướt web, nên đăng tải một meme vào buổi tối khoảng 19 – 21h là thích hợp.
- Chọn nơi chia sẻ: Chia sẻ hiệu quả phải là những trang mang xã hội lớn như facebook, priestess, Zalo, Instagram, Twitch…
Dưới đây là một số meme giúp bạn hiểu rõ hơn về nguồn gốc và tốc độ lan truyền của nó.
Meme và hình ảnh Macro
Trước khi đi vào ví dụ cụ thể, chúng ta sẽ giải thích qua khái niệm dễ gây nhầm lẫn. Nhiều người sử dụng thuật ngữ meme để chỉ hình ảnh được chèn văn bản lên đó.
Ví dụ, dưới đây là hình ảnh một chàng trai sử dụng máy tính với dòng chữ trên đó.
Thuật ngữ thích hợp để chỉ những hình ảnh này là hình ảnh macro, không phải là meme. Vì hình ảnh này không lan truyền trên mạng Internet, chỉ là hình ảnh ngẫu nhiên do một ai đó tạo ra. Nếu bạn post hình ảnh này lên mạng, không ai nhận ra nó.
Tuy nhiên một số hình ảnh macro cũng có thể là meme nhưng không phải tất cả meme đều là hình ảnh macro. Và một ai đó tạo một hình ảnh macro và chia sẻ nó cũng không khiến nó thành một meme.
C. Các meme cổ điển
Chúng ta hãy xem một số meme nổi tiếng từ những năm trước.
1. LOLcats
Meme cổ điển này chỉ hình ảnh của một hoặc nhiều con mèo thực hiện những hành động đáng yêu với lời trích dẫn hài hước.
2. Condescending Wonka
Condescending Wonka là một meme sử dụng hình ảnh của Gene Wilder trong vai Willy Wonka từ bộ phim Willy Wonka & the Chocolate Factory năm 1971.
3. Gangnam Style
Gangnam Style là một trong những video lan truyền nổi tiếng nhất trên Internet. Nó được phát hành vào tháng 7 năm 2012 và nhanh chóng thu hút hơn chín triệu lượt xem mỗi ngày trong vòng hai tháng trong thời kỳ hoàng kim của nó. Mọi người không ngừng bàn tán về nó trong một thời gian dài.
Hàng ngàn người đã tạo ra các video phản ứng, nhại lại và nhiều video ăn theo khác. Đây là video YouTube đầu tiên đạt hai tỷ lượt xem. Trên thực tế, nó có rất nhiều lượt xem đến nỗi nó đã vượt qua bộ đếm YouTube có thể tính vào thời điểm đó. Và đây vẫn là một trong những video được xem nhiều nhất trên YouTube.
Gangnam Style là một hiện tượng khó quên, minh họa hoàn hảo cho việc một thứ gì đó có thể lan truyền nhanh chóng qua Internet.
4. Chuck Norris Facts
Chuck Norris là một võ sĩ, diễn viên, đạo diễn phim và làm nhiều ngành nghề khác trong cuộc đời của mình. Nhưng trên mạng trực tuyến, anh ta không biết đến điều đó. Thay vào đó, Chuck Norris trở nên nổi tiếng với sự kiện “Chuck Norris Facts”, một meme ghi lại những chiến công phi lý của Norris.
Những sự thật này đã phóng đại khả năng của anh ta, tuyên bố những điều không thể như thế anh ta có thể một tay che cả bầu trời.
5. Do a Barrel Roll
Đây là một trích dẫn từ trò chơi bắn súng không gian năm 1997 Star Fox 64 đã có tuổi thọ lâu đời trên Internet. Trong trò chơi, người bạn đồng hành của bạn Peppy khuyên bạn nên thực hiện một động tác nòng súng để tránh hỏa lực của kẻ thù.
Do diễn xuất bằng giọng nói nhảm nhí của trò chơi, điều này đã trở thành một cụm từ lặp đi lặp lại trên mạng. Đây chỉ là một trong nhiều meme chơi game trở thành xu hướng. Trong thực tế, hãy thử tìm kiếm Do a Barrel Roll trên Google và xem điều gì sẽ xảy ra.
Các meme nổi tiếng gần đây
Dưới đây là một số meme phổ biến nhất trong năm 2017 và 2018.
6. Distracted Boyfriend
Đây là một trong những meme hàng đầu của năm 2017. Hình ảnh gốc là một chàng trai đang liếc nhìn cô gái khác trong khi đang đi cùng bạn gái.
Khi chèn thêm các trích dẫn cho các đối tượng, hình ảnh người phụ nữ khác đại diện cho cái gì đó hấp dẫn, trong khi bạn gái đại diện cho những gì bạn phải làm. Có rất nhiều biến thể từ hình ảnh này, khiến nó trở thành một hit nổi tiếng trên mạng.
7. Who Killed Hannibal?
Đây là một trong những meme phổ biến nhất năm 2018 và minh họa một số nguyên tắc meme khá tốt. Nó xuất phát từ một video clip đã cũ, dễ sửa đổi và tiếp tục xu hướng ghi nhãn đối tượng gần đây.
Đoạn clip gốc xuất phát từ TV show “The Eric Andre Show”, trích đoạn Andre bắn súng vào Hannibal và sau đó quay sang hỏi ai đã giết anh ta. Nó trở thành một meme để mọi người thể hiện việc tại sao X làm việc này.
8. Elf on the Shelf
Elf on the shelf là một cuốn sách Giáng sinh cho trẻ em, được tặng kèm với một con búp bê Elf. Con búp bê này được sử dụng với nhiều biến thể nhưng meme gần đây có vần điệu thật ngớ ngẩn.
Meme Elf on the shelf gồm một caption “You’ve heard of Elf on the Shelf, now get ready for” trên hình ảnh được chỉnh sửa. Hai từ efl và shelf trong hình ảnh có vần điệu với nhau.
9. Shooting Stars
Đây là một meme được lấy từ bài hát phát hành năm 2008 của nghệ sĩ Bag Raiders. Nhiều năm sau, bài hát bắt đầu xuất hiện trong các video YouTube ngớ ngẩn và trở nên phổ biến hơn.
Năm 2017, Shooting Stars đã cất cánh nhờ video quay cảnh người đàn ông to béo đang lặn. Clip được chỉnh sửa để trông người đàn ông này đang bay trong không gian, kết hợp hoàn hảo với bài hát.
10. By Age 35
Nhiều meme nổi bật gần đây thường là hình ảnh macro, nhưng meme này không phải vậy. Đây là kết quả của người dùng Twitter phản ứng với bài viết trên Market.
“Theo các chuyên gia nghỉ hưu, ở tuổi 35 bạn nên có gấp đôi số lương đã tiết kiệm.”
Nhiều người thấy lời khuyên này vô lý mà hầu hết mọi người không có hy vọng đạt được. Do đó, nó trở thành một meme nói về những thứ không đạt được. Ví dụ ở tuổi 35, bạn nên thu thập tất cả Chaos Emeralds từ game Sonic.
Các Meme nổi bật nhất
1.Chú khủng long hay hỏi – Philosoraptor:
Philosoraptor có nguồn gốc ban đầu từ một thiết kế áo thun được thực hiện bởi Sam Smith, và tác giả đã đăng ký bản quyền cho thiết kế của mình vào ngày 8 tháng 10 năm 2008. Meme này bắt đầu phổ biến trên Internet vào đầu năm 2009. Chú khủng long này chủ yếu được dùng để thể hiện những câu hỏi hóc búa, khó trả lời hoặc để nêu lên những nghịch lý.
2. Anh chàng xui xẻo – Bad Luck Brian (Việt Nam hay gọi là “thánh nhọ”):
Meme này là hình ảnh một cậu thiếu niên niềng răng tóc vàng mặc áo thun kẻ sọc với khuôn mặt khá hài hước, xuất hiện lần đầu tiên trên Reddit vào ngày 23 tháng 1 năm 2012. Đúng như tên gọi, meme này dùng để diễn tả những sự cố xui xẻo, bi thảm hoặc xấu hổ.
3.Cô mèo cau có – Grumpy Cat:
Grumpy Cat tên thật là Tardar Sauce, sinh ra ở Morristown, Arizona vào ngày 2 tháng 4 năm 2012, là một cô mèo với khuôn mặt cau có khó chịu. Meme này đã nhanh chóng trở nên nổi tiếng ngay sau lần đầu tiên được đăng trên Reddit vào cuối tháng 9 năm 2012.
4. Cô gái thiên tai (Zoe Roth)
Bức ảnh cô gái đứng trước ngôi nhà bị đốt cháy được Dave Roth chụp vào tháng 1 năm 2004 trong buổi tập luyện trực tiếp của sở cứu hỏa địa phương cách nhà anh ở Mebane, Bắc Carolina hai dãy nhà. Trong khi quan sát đám cháy, Dave bắt gặp con gái của mình, Zoe, mỉm cười “nham hiểm” ngay trước ngôi nhà đang bốc cháy. Và tất nhiên, anh đã chộp được khoảnh khắc đắt giá này.
“Tôi sẽ rất vui nếu tấm meme này có thể giúp tôi vào được trường đại học hoặc giúp tôi chi trả học phí đại học bằng cách nào đó,” Zoe nói. “Nhưng cuối cùng, tôi vẫn muốn mọi người biết đến tôi vì tôi là chính tôi.”
Ở Việt Nam, tấm meme này được sử dụng khi bạn muốn đe dọa sẽ khiến cho nhà của ai đó sáng nhất Vịnh Bắc Bộ, phải không? Đã có ai từng làm như thế chưa?
5. Side-Eyeing Chloe (Chloe)
Vào ngày 12 tháng 9 năm 2013, YouTuber KAftC đã tải lên một video có tiêu đề “Lily’s Disneyland Surprise… AGAIN”, quay cảnh 2 chị em, Lily và Chloe, phản ứng khi được thông báo về chuyến đi bất ngờ đến Disneyland trên đường đến trường. Trong chị gái Lily rơi nước mắt vì niềm vui thì Chloe được camera chộp lại khoảnh khắc với một cái nhìn bối rối trên khuôn mặt cô bé. Và khoảnh khắc đó mãi mãi sẽ được biết đến là “Side-Eyeing Chloe”.
Ở Việt Nam, không biết các bạn thế nào chứ mình và nhóm bạn “cứt” thường dùng meme này khi muốn nói “What the f…”. Nhìn khẩu hình của cô bé cũng khá giống khi phát âm “từ đó” đấy chứ, và cả biểu cảm ngạc nhiên nữa, tất nhiên rồi.
6. Chúc may mắn Charlie (Mia Talerico)
Đó là một cảnh trong show truyền hình “Good Luck Charlie” của kênh Disney. Hình ảnh đầy biểu cảm của cô bé dễ thương này thường được sử dụng khi bạn muốn nói “Tôi không biết”.
Có bạn nào đã từng sử dụng meme này chưa? Hãy comment cho mình biết ở cuối bài nhé!
7. Ermahgerd (Maggie Goldenberger)
“Ermahgerd” là cách phát âm chệch đi của “Oh my God”. Các meme đầu tiên xuất hiện vào ngày 14 tháng 3 năm 2012, như một post có tiêu đề “Chỉ một nụ cười có ngay cuốn sách…”. Cô gái trong meme, Maggie Goldenberger, nói rằng bức ảnh được chụp lại hồi lớp 4 hoặc lớp 5 khi cô và các bạn thời đó còn ăn mặc khá nghiêm túc.
8. Chú chó – Doge:
Doge là thuật ngữ tiếng lóng của Dog (con chó) mà chủ yếu gắn liền với hình ảnh khuôn mặt của giống chó Shiba Inu của Nhật. Vào ngày 23 tháng 2 năm 2010, giáo viên mẫu giáo người Nhật Atsuko Sato đã đăng hình ảnh chú chó Kabosu của cô lên trang blog cá nhân. Trong số các bức ảnh có một tấm rất đặc biệt trong đó Kabosu ngồi trên một cái ghế, liếc ngang camera và nhướng mày.
Không giống như meme Grumpy Cat chỉ có một con duy nhất, với meme Doge này bạn có thể sử dụng bất kỳ hình ảnh khuôn mặt nào của bất kỳ chú chó Shiba Inu nào cũng được, tất nhiên hình ảnh Doge gốc của Kabosu vẫn phổ biến nhất. Meme này thường được chú thích với những độc thoại nội tâm bằng font Comic Sans, các độc thoại này luôn có các chữ “such”, “so”, “wow”… trong đó.
9. Cậu bé thành công (Tôi ghét lâu đài cát) – Success Kid (I Hate Sandcastles):
Meme Success Kid đôi khi còn được gọi bằng tên khác “I Hate Sandcastles” là hình ảnh một cậu bé với khuôn mặt tự tin.
Meme này có nguồn gốc từ năm 2007, sau khi Laney Griner đăng lên Flickr một bức ảnh cậu con trai Sammy của cô đang cố gắng để ăn cát. Meme ban đầu được chế với dòng caption “I Hate Sandcastles” – “Tôi ghét lâu đài cát”, ngụ ý rằng cậu bé vừa phá hủy lâu đài cát của một đứa trẻ khác.
Laney không thích meme “I Hate Sandcastles” lắm bởi cô cảm thấy nó khiến con trai cô – người thực sự yêu thích những lâu đài cát – trông giống như một kẻ đầu gấu, nhưng cô lại chấp nhận caption “Success Kid”. Cô cho biết con trai mình cảm thấy hơi xấu hổ khi hình ảnh của mình “được” đem ra chế meme.
Ở Việt Nam, tấm meme này thường đi kèm với những caption kiểu như “Yeah, mình sẽ làm được”, các bạn còn nhớ chứ?
Meme này thường được sử dụng để khoe khoang về một thành tích nào đó hoặc để mô tả một tình huống bỗng nhiên xảy ra tốt hơn so với dự kiến.
10. Picard bực mình – Annoyed Picard:
Meme Annoyed Picard là một ảnh chụp màn hình của nhân vật Jean-Luc Picard trong bộ phim Star Trek: The Next Generation với biểu cảm bực tức khó chịu. Meme này thường được dùng để diễn tả sự bực bội hoặc thất vọng với một tình huống nào đó.
11. Nuts the Squirrel
Một chú sóc vô tình chiếm vị trí chính trong một bức ảnh gia đình.
B. Rage Comics là gì?
Rage Comics là một thể loại meme đặc trưng, là một tập hợp con của meme. Đó là tập hợp những khuôn mặt hoạt họa dùng để thể hiện một số cảm xúc đặc trưng như tức giận, vui mừng, buồn, chấp thuận…
Một số Rage Comics nổi bật:
1.Troll face:
Meme này được dùng trong trường hợp chơi khăm (troll) người khác hoặc thể hiện niềm vui khi trông thấy người khác đau khổ.
2.Okay:
Meme này là hình ảnh một khuôn mặt buồn ngơ ngác. Khuôn mặt này được dùng để thể hiện một người buộc phải đồng ý với điều gì đó mà anh ta thực sự không muốn đồng ý.
3.Forever Alone:
Meme này thường được sử dụng để nói về cuộc sống độc thân. Đôi khi cũng được dùng để mô tả một người cô độc, không có bạn bè, bị cho ra rìa.
4.Rage guy:
Meme này dùng để thể hiện một tình huống khiến cho bạn nổi điên.
5.Pokey face:
Meme này là một khuôn mặt vô cảm, tuy nhiên lại thường được dùng để minh họa cho các tình huống xã hội khó xử hoặc lúng túng.
6.LOL guy:
LOL là viết tắt của ““laugh out loud” (cười to). Meme này đơn giản chỉ để thể hiện rằng bạn đang cảm thấy tức cười bởi một sự việc nào đó.
7. Yao Ming Face
Khuôn mặt “cười như mếu” này của Yao Ming được cư dân mạng dùng để biểu thị tình trạng tiến thoái lưỡng nan của một nhân vật, khiến cho anh ta cười không được mà khóc cũng chẳng xong!
Nguồn: Sưu tầm
